ระยะเวลาฟื้นฟูผู้ป่วย Stroke ขึ้นอยู่กับอะไร?

โรคหลอดเลือดสมอง หรือ Stroke เป็นภัยเงียบที่ส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตในทุกมิติ แม้ผู้ป่วยจะรอดพ้นจากภาวะเฉียบพลันได้ แต่ระยะเวลาการฟื้นฟูร่างกายหลังจากนั้นเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องได้รับการดูแลอย่างต่อเนื่อง ซึ่งขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยร่วมกัน บทความนี้จะพาคุณมาทำความเข้าใจถึงปัจจัยต่าง ๆ ที่มีผลต่อระยะเวลาการฟื้นฟูผู้ป่วย Stroke และแนวทางการดูแลที่เหมาะสม

Stroke คืออะไร? ทำไมจึงต้องรีบฟื้นฟู

Stroke หรือ โรคหลอดเลือดสมอง คือภาวะที่เลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ ทำให้เซลล์สมองขาดออกซิเจนและตายลงอย่างรวดเร็ว มี 2 ประเภทสำคัญ ได้แก่

Ischemic Stroke (โรคหลอดเลือดสมองตีบ)

เกิดจากลิ่มเลือดหรือไขมันอุดตันหลอดเลือดสมอง เป็นประเภทที่พบได้บ่อยที่สุด

Hemorrhagic Stroke (โรคหลอดเลือดสมองแตก)

เกิดจากหลอดเลือดในสมองแตก ทำให้เลือดไหลในเนื้อสมอง ส่งผลให้สมองได้รับความเสียหายอย่างรวดเร็ว

Transient Ischemic Attack (TIA)

ภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราว อาการจะดีขึ้นได้เองในเวลาไม่กี่นาทีถึงชั่วโมง แต่หากละเลยอาจเสี่ยงต่อการเกิด Stroke ซ้ำที่รุนแรงกว่าเดิม

การฟื้นฟูผู้ป่วย Stroke มีกี่ระยะ?

การฟื้นฟูหลังเกิด Stroke สามารถแบ่งออกเป็น 3 ระยะหลัก โดยแต่ละช่วงมีวิธีและเป้าหมายการดูแลที่แตกต่างกัน

ระยะเฉียบพลัน (Acute Phase)

ช่วง 1-2 สัปดาห์แรกหลังอาการคงที่ ทีมแพทย์จะเริ่มกายภาพบำบัดเบื้องต้นเพื่อลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อน เช่น แผลกดทับ ข้อติดยึด หรือภาวะปอดติดเชื้อ

ระยะฟื้นตัว (Subacute Phase)

ช่วงเวลา 1-6 เดือนแรก ถือเป็น “Golden Period” ของการฟื้นฟู เพราะสมองยังสามารถปรับตัว (Neuroplasticity) ได้ดี ช่วงนี้จึงเน้นการกายภาพบำบัด ฝึกเดิน ฝึกพูด และกิจกรรมบำบัดเต็มรูปแบบ

ระยะระยะยาว (Chronic Phase)

หลัง 6 เดือนขึ้นไป แม้อาการจะคงที่แล้ว แต่การทำกายภาพบำบัดอย่างต่อเนื่องจะช่วยรักษาความสามารถเดิมและป้องกันอาการแทรกซ้อนที่อาจเกิดซ้ำ